تأليفاتفصلنامه مطالعات مدیریت شهریمجلاتمقالات
فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره 4 ( پیاپی 12 ) زمستان 1391
فهرست مقالات در فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۴ (پیاپی ۱۲)
۱- ارزیابی بافت قدیم شهرها مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل | حسن کامران؛ مرتضی مرادی؛ حسن حسینی امینی
۲- بررسی رابطه بین هویت مذهبی و چالشهای معماری شهر تهران | علی رحیمی؛ فاطمه فراهانی
۳- بررسی نقش معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری در تأمین امنیت اجتماعی شهروندان (مطالعه موردی منطقه ۳ شهرداری تهران) | عبدالله هندیانی؛ سیدرضا صالحی امیری؛ فریبا پیلوار
۴- توسعه گردشگری با تأکید بر نقش آموزش نیروی انسانی | زهرا خدائی؛ حسین کلانتری خلیل آباد
۵- تحلیل عوامل تأثیرگذار بر توسعه گردشگری پایدار شهرستان سروآباد با استفاده از مدل فازی TOPSIS | زهرا سادات سعیده زرآبادی؛ ناهیده مردوخی
۶- طراحی سنجه و بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان شهرداری مطالعه موردی شهرداری کلانشهر اهواز در سال ۹۱ | احسان سپهوند؛ رسول محمدرضایی
۷- عوامل موثر بر افزایش بهرهوری نیروی انسانی در شهرداری اهواز | سید رسول صالحی؛ محمد حسینپور؛ غلامحسین برکت
مقاله ۱ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
ارزیابی بافت قدیم شهرها مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل | حسن کامران؛ مرتضی مرادی؛ حسن حسینی امینی
بافت قدیم شهرها یکی از مسائل مهم در برنامهریزی شهری میباشد که امروزه بر اثر قدمت بنا، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب، به عرصهای آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت، در مراکز شهرها تبدیل شده است. هدف پژوهش، تحلیل فضایی بافت قدیم شهرها مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل جهت دستیابی به الگوی پایدار میباشد.
روش پژوهش: روش تحقیق، ترکیبی از روشهای تحلیلی- استقرایی، پیمایشی و موردی بوده و نوع پژوهش «کاربردی» میباشد شاخصهای مورد توجه در پژوهش حاضر، قدمت بنا، کیفیت ابنیه، ریزدانگی، تعداد طبقات، فضای سبز، سازگاری، خدمات درمانی، خدمات شهری و درجه محصوریت تعیین گردید.
یافتهها: از مسائل اصلی بخش مرکزی شهرها، فرسودگی مناطق مسکونی است که با توجه به بررسیهای انجام شده، مراکز بافتها با توجه به مناسب نبودن معابر شهری، از نظر شاخص دسترسی به مراکز امداد و نجات، در مواقع بحرانی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
روش پژوهش: روش تحقیق، ترکیبی از روشهای تحلیلی- استقرایی، پیمایشی و موردی بوده و نوع پژوهش «کاربردی» میباشد شاخصهای مورد توجه در پژوهش حاضر، قدمت بنا، کیفیت ابنیه، ریزدانگی، تعداد طبقات، فضای سبز، سازگاری، خدمات درمانی، خدمات شهری و درجه محصوریت تعیین گردید.
یافتهها: از مسائل اصلی بخش مرکزی شهرها، فرسودگی مناطق مسکونی است که با توجه به بررسیهای انجام شده، مراکز بافتها با توجه به مناسب نبودن معابر شهری، از نظر شاخص دسترسی به مراکز امداد و نجات، در مواقع بحرانی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
مقاله ۲ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
بررسی رابطه بین هویت مذهبی و چالشهای معماری شهر تهران | علی رحیمی؛ فاطمه فراهانی
همگان در هر شهر و برزنی علاقمند هستند تا بناهایی که در شهرهای خود میسازند از زیبایی و جذابیت خاصی برخوردار بوده و گویای فرهنگ آن منطقه به حساب آید. در این مطالعه ضمن شناسایی چالشهای فرهنگی، تأثیر برخی مؤلفههای مذهبی بر هویت معماری شهر تهران مورد آزمون قرار گرفته است
روش پژوهش: به منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات از روش پیمایشی استفاده شده است وبه منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات ۴۵۰ پرسشنامه بسته در میان مناطق ۲، ۵، ۱۱، ۲۲ شهرداری تهران توزیع شده است. جهت آزمون فرضیهها، از آمار توصیفی و ضریب همبستگی استفاده شده است
یافتهها:. متغیرهای هویت مذهبی، وضعیت تاریخی، خصوصیات ظاهری ساختمانها از جمله متغیرهای مورد بررسی است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که میان خصوصیات مرفولوژیکی ساختمان و نمای ظاهری بنا رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد
نتیجهگیری: رابطه مثبت و معنیداری میان متغیر دسترسی به مراکز اداری و فرهنگی و هویت مذهبی تأیید شده است.
روش پژوهش: به منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات از روش پیمایشی استفاده شده است وبه منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات ۴۵۰ پرسشنامه بسته در میان مناطق ۲، ۵، ۱۱، ۲۲ شهرداری تهران توزیع شده است. جهت آزمون فرضیهها، از آمار توصیفی و ضریب همبستگی استفاده شده است
یافتهها:. متغیرهای هویت مذهبی، وضعیت تاریخی، خصوصیات ظاهری ساختمانها از جمله متغیرهای مورد بررسی است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که میان خصوصیات مرفولوژیکی ساختمان و نمای ظاهری بنا رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد
نتیجهگیری: رابطه مثبت و معنیداری میان متغیر دسترسی به مراکز اداری و فرهنگی و هویت مذهبی تأیید شده است.
مقاله ۳ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
بررسی نقش معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری در تأمین امنیت اجتماعی شهروندان (مطالعه موردی منطقه ۳ شهرداری تهران) | عبدالله هندیانی؛ سیدرضا صالحی امیری؛ فریبا پیلوار
امروزه نقش و اهمیت امنیت در پیشرفت هر جامعهای تا بدان پایه است که آن را بستر و پیشنیاز هر گونه توسعهای دانستهاند خصوصاً در جوامع در حال توسعه که با انواع بحرانها و چالشهای مستمر ناشی از عقبماندگی مواجه میباشند. این پژوهش با هدف بررسی نقش معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری در تأمین امنیت اجتماعی شهروندان تهرانی با شش مؤلفه امنیت مالی، بهداشتی، روانی، جانی، شغلی و زیستی به مرحله اجرا درآمده است.
روش پژوهش: در این تحقیق پیمایشی از روش مطالعه توصیفی- اکتشافی استفاده شده و جامعه آماری شامل دو گروه میباشد که گروه اول شهروندان منطقه ۳ شهرداری و گروه دوم نیز کلیه مسئولین و کارشناسان معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است. ابزار اندازهگیری پرسشنامه محقق ساخته بوده که توسط هر دو گروه جامعه تکمیل و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و MINITAB مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش نمونهگیری جامعه آماری گروه اول تصادفی و طبقهای و گروه دوم به صورت تمام شماری میباشد.
یافتهها: از دیدگاه شهروندان، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران اثر معنیداری در تأمین مؤلفههای امنیت اجتماعی شهروندان ندارد. نتایج حاصله نشان میدهد که بین نظرات شهروندان و کارکنان و مسئولین شهرداری در خصوص عملکرد معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران شکاف وجود دارد و کارکنان و مسئولین شهرداری نظر مساعدتری نسبت به عملکرد این معاونت در تأمین امنیت اجتماعی و مؤلفههای آن دارد.
روش پژوهش: در این تحقیق پیمایشی از روش مطالعه توصیفی- اکتشافی استفاده شده و جامعه آماری شامل دو گروه میباشد که گروه اول شهروندان منطقه ۳ شهرداری و گروه دوم نیز کلیه مسئولین و کارشناسان معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است. ابزار اندازهگیری پرسشنامه محقق ساخته بوده که توسط هر دو گروه جامعه تکمیل و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و MINITAB مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش نمونهگیری جامعه آماری گروه اول تصادفی و طبقهای و گروه دوم به صورت تمام شماری میباشد.
یافتهها: از دیدگاه شهروندان، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران اثر معنیداری در تأمین مؤلفههای امنیت اجتماعی شهروندان ندارد. نتایج حاصله نشان میدهد که بین نظرات شهروندان و کارکنان و مسئولین شهرداری در خصوص عملکرد معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران شکاف وجود دارد و کارکنان و مسئولین شهرداری نظر مساعدتری نسبت به عملکرد این معاونت در تأمین امنیت اجتماعی و مؤلفههای آن دارد.
مقاله ۴ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
توسعه گردشگری با تأکید بر نقش آموزش نیروی انسانی | زهرا خدائی؛ حسین کلانتری خلیل آباد
درک و شناخت گردشگری و همچنین چگونگی توسعه و پایداری آن نه تنها در گسترش دانش گردشگری برای درک نیازمندیهای آن، بلکه در آموزش زمینههای موفقیت در پیرامون تجارت گردشگری و همچنین نیازمندیهای هر جامعه به امر گردشگری نهفته است که این خود یک نگرش و رویکرد انسانی را به گردشگری ضروری میسازد. به بیان دیگر، شکلگیری، پایداری و توسعه گردشگری در هر جامعه نیازمند امر آموزشی میباشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و واکاوی نقش آموزش نیروی انسانی جهت توسعه گردشگری میباشد.
روش پژوهش: مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و مرور متون و منابع و تشریح چالشهای نظام آموزش گردشگری در ایران در رابطه با آموزش نیروی انسانی، به ارائه راهکارهای اصلاحی جهت بهبود نظام آموزشی کشور میپردازد.
یافتهها: یافتهها نشان داد نظام آموزش جهانگردی و واحدهای آموزشی، امکانات و تجهیزات آموزش و از همه مهمتر، معیارها و ضوابط نظارتی و چگونگی اعمال آنها باید به سرعت متحول شوند و ایجاد این تحولات مستلزم ارائه تسهیلات و معافیتهای مؤسسات آموزشی، گسترش مبادلات بینالمللی در امر آموزشی و تربیت مدرسان مورد نیاز است.
روش پژوهش: مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و مرور متون و منابع و تشریح چالشهای نظام آموزش گردشگری در ایران در رابطه با آموزش نیروی انسانی، به ارائه راهکارهای اصلاحی جهت بهبود نظام آموزشی کشور میپردازد.
یافتهها: یافتهها نشان داد نظام آموزش جهانگردی و واحدهای آموزشی، امکانات و تجهیزات آموزش و از همه مهمتر، معیارها و ضوابط نظارتی و چگونگی اعمال آنها باید به سرعت متحول شوند و ایجاد این تحولات مستلزم ارائه تسهیلات و معافیتهای مؤسسات آموزشی، گسترش مبادلات بینالمللی در امر آموزشی و تربیت مدرسان مورد نیاز است.
مقاله ۵ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
تحلیل عوامل تأثیرگذار بر توسعه گردشگری پایدار شهرستان سروآباد با استفاده از مدل فازی TOPSIS | زهرا سادات سعیده زرآبادی؛ ناهیده مردوخی
تبلور یافتن گردشگری به عنوان یک نیاز، تبدیل شدن آن به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا و تخصصی شدن گردشگری این فرصت را فراهم کرده تا هر مقصدی جهت بهره جستن از منافع حاصل از گردشگری امیدوار باشد. اما مسلماً این کار بدون شناسایی عوامل تأثیرگذار، برنامهریزی و مدیریت استراتژیک امکان پذیر نخواهد بود.
با توجه به قابلیتهای بالقوه شهرستان سروآباد در زمینه گردشگری که مهمترین منطقه استان کردستان از لحاظ اهمیت و تعدد جاذبههای طبیعی و با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و قابلیت فراوان برای جذب گردشگر میتوان با برنامهریزی و مدیریت گردشگری در این منطقه در راستای اهداف توسعه پایدار گام برداشت و توانهای مثبت گردشگری را به حداکثر و توانهای منفی را به حداقل رساند.
روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی است. برای مشخص کردن عوامل تأثیرگذار بر گردشگری پایدار از روش تحلیل فازی TOPSIS استفاده شده است. این تکنیک بر اساس این مفهوم ایجاد شده است که گزینههای مناسب گزینههایی هستند که حداقل فاصله را نسبت به راه حل ایدهآل مثبت و دورترین فاصله را نسبت به راه حل ایدهآل منفی داشته باشند. در این پژوهش جامعه آماری شهرستان سروآباد میباشد. نمونه آماری در این پژوهش دهستانهای این شهرستان است که معرف جامعه آماری است.
با توجه به قابلیتهای بالقوه شهرستان سروآباد در زمینه گردشگری که مهمترین منطقه استان کردستان از لحاظ اهمیت و تعدد جاذبههای طبیعی و با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و قابلیت فراوان برای جذب گردشگر میتوان با برنامهریزی و مدیریت گردشگری در این منطقه در راستای اهداف توسعه پایدار گام برداشت و توانهای مثبت گردشگری را به حداکثر و توانهای منفی را به حداقل رساند.
روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی است. برای مشخص کردن عوامل تأثیرگذار بر گردشگری پایدار از روش تحلیل فازی TOPSIS استفاده شده است. این تکنیک بر اساس این مفهوم ایجاد شده است که گزینههای مناسب گزینههایی هستند که حداقل فاصله را نسبت به راه حل ایدهآل مثبت و دورترین فاصله را نسبت به راه حل ایدهآل منفی داشته باشند. در این پژوهش جامعه آماری شهرستان سروآباد میباشد. نمونه آماری در این پژوهش دهستانهای این شهرستان است که معرف جامعه آماری است.
مقاله ۶ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
طراحی سنجه و بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان شهرداری مطالعه موردی شهرداری کلانشهر اهواز در سال ۹۱ | احسان سپهوند؛ رسول محمدرضایی
یکی از مسائل مدیریتی که بیشتر مورد توجه دانشمندان قرار گرفته مدیریت بهینه منابع انسانی میباشد که در افزایش بهرهوری یک سازمان نقش کلیدی ایفا میکند و یکی از جنبههای مهم مدیریت بهینه منابع انسانی رضایت شغلی کارکنان است. هدف این پژوهش طراحی ابزاری برای سنجش رضایت شغلی کارکنان شهرداری اهواز فراخور شرایط شغلی خاص ایشان و سپس تحلیل این عوامل است.
روش پژوهش: در این پژوهش برای طراحی سنجه از اختلاط و تعدیل پرسشنامههای معتبر استفاده شد بنابراین در ابتدا با استفاده از تحلیل مؤلفه اصلی مؤلفههای دخیل در تبیین ماهیت رضایت شغلی شناسایی شدند، سپس نقش هر یک از این مؤلفهها در پیشبینی رضایت شغلی با استفاده از رگرسیون گام به گام مشخص گردید. برای بررسی اختلاف بین رضایت شغلی گروههای مختلف شغلی بسته به نوع آزمون مورد نیاز از تحلیل واریانس و آزمون تی استودنت استفاده شد.
یافتهها: مؤلفههای حمایت، عدالت، سرپرستی، ماهیت کار و تسهیلات شغلی مهمترین عوامل تبیین کننده رضایت شغلی هستند. نتایج نشان از اختلاف معنیدار بین گروههای مختلف سنی و سابقه کار با رضایت شغلی داشت همچنین بین جنسیت و سطح تحصیلات با رضایت شغلی اختلاف معنیداری مشاهده نشد.
روش پژوهش: در این پژوهش برای طراحی سنجه از اختلاط و تعدیل پرسشنامههای معتبر استفاده شد بنابراین در ابتدا با استفاده از تحلیل مؤلفه اصلی مؤلفههای دخیل در تبیین ماهیت رضایت شغلی شناسایی شدند، سپس نقش هر یک از این مؤلفهها در پیشبینی رضایت شغلی با استفاده از رگرسیون گام به گام مشخص گردید. برای بررسی اختلاف بین رضایت شغلی گروههای مختلف شغلی بسته به نوع آزمون مورد نیاز از تحلیل واریانس و آزمون تی استودنت استفاده شد.
یافتهها: مؤلفههای حمایت، عدالت، سرپرستی، ماهیت کار و تسهیلات شغلی مهمترین عوامل تبیین کننده رضایت شغلی هستند. نتایج نشان از اختلاف معنیدار بین گروههای مختلف سنی و سابقه کار با رضایت شغلی داشت همچنین بین جنسیت و سطح تحصیلات با رضایت شغلی اختلاف معنیداری مشاهده نشد.
مقاله ۷ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۱۲
عوامل موثر بر افزایش بهرهوری نیروی انسانی در شهرداری اهواز | سید رسول صالحی؛ محمد حسینپور؛ غلامحسین برکت
نیروی انسانی یکی از با ارزشترین منابع هر سازمان محسوب میشود، شناخت عوامل موثر بر افزایش بهرهوری نیروی انسانی ضرورت دارد، این پژوهش باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی انسانی در شهرداری اهواز انجام گردیده است.
روش پژوهش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها اکتشافی و به روش تحلیل مؤلفههای اصلی بوده است. جامعه آماری آن کارکنان شهرداری اهواز بود که با استفاده از نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد یکصد نفر از آنان انتخاب و پس از تکمیل پرسشنامه محقق ساخته، مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها: از بین عوامل موثر بر افزایش بهرهوری، چهار عامل به نامهای مدیریت درون سازمانی، مدیریت حمایتی، آموزش و توانایی کارکنان، شناسایی شدند.
نتیجهگیری: تجربه کاری، توجه به آموزشهای توجیهی، آگاهی کارکنان به دانش و مهارت شغلی، امنیت شغلی، آگاهی و تبعیت از قوانین، تمرکز مدیر بر نقاط ضعف و انحراف کارکنان، وجود یک سیستم منطقی پاداش و تنبیه، حمایت مدیر از کارکنان، میزان آشنایی با شغل، قدردانی و حمایت از عملکرد افراد، علاقه به محیط کار، وجود جو عاطفی، ارائه بازخورد عملکرد، تشکیل جلسات مشترک و مشارکت کارکنان به عنوان عامل افزایش بهرهوری شناسایی شدند.
روش پژوهش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها اکتشافی و به روش تحلیل مؤلفههای اصلی بوده است. جامعه آماری آن کارکنان شهرداری اهواز بود که با استفاده از نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد یکصد نفر از آنان انتخاب و پس از تکمیل پرسشنامه محقق ساخته، مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها: از بین عوامل موثر بر افزایش بهرهوری، چهار عامل به نامهای مدیریت درون سازمانی، مدیریت حمایتی، آموزش و توانایی کارکنان، شناسایی شدند.
نتیجهگیری: تجربه کاری، توجه به آموزشهای توجیهی، آگاهی کارکنان به دانش و مهارت شغلی، امنیت شغلی، آگاهی و تبعیت از قوانین، تمرکز مدیر بر نقاط ضعف و انحراف کارکنان، وجود یک سیستم منطقی پاداش و تنبیه، حمایت مدیر از کارکنان، میزان آشنایی با شغل، قدردانی و حمایت از عملکرد افراد، علاقه به محیط کار، وجود جو عاطفی، ارائه بازخورد عملکرد، تشکیل جلسات مشترک و مشارکت کارکنان به عنوان عامل افزایش بهرهوری شناسایی شدند.