کاخ مروارید شمس پهلوی| نظام عامری ، ویلیام وزلی
کاخ مروارید شمس پهلوی
معمار: نظام عامری ، ویلیام وزلی
موقعیت: ایران، البرز، کرج ، مهرشهر
وضعیت:ساخته شده
کاربری: مسکونی
تاریخ ساخت: ۱۳۴۰
زیربنای:۲۵۰۰ مترمربع
مساحت زمین:۱۱۱هکتار
تاریخ ثبت در آثار ملی:۱۳۸۱/۱۱/۱۲
شرکت مشاور : مهندسین مشاور نظام عامری،کمونه،خسروی، بنیاد فرانک لوید رایت
کارفرما: شمس پهلوی
نظارت : توماس کیسی
طراحی سازه : توماس کیسی
مشاور طراحی داخلی : جانی هیل،کرنلیا برانیلی
همکاران پروژه : فرانسیس نمتین
عکاس : سروش مهاجری
درباره پروژه کاخ مروارید شمس پهلوی
کاخ مروارید یا کاخ شمس، کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای زندگی شمس پهلوی ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفرهماهی است که صدفی آن را دربرگرفتهاست. این ساختمان بدست وسلی پیترز طراحی و بنیاد فرانک لوید رایت به مبلغ یک میلیون دلار آمریکا و ساخته شد. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. پیش از دهه ۱۳۴۰ (خورشیدی) این منطقه از چند روستا از جمله حسینآباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمدرضا پهلوی به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد.
مشخصات
این کاخ در زمینی به گستردگی ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا بین سالهای ۱۳۴۵ (خورشیدی) تا ۱۳۴۷ (خورشیدی) در مهرشهر کرج، ارم برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازهٔ اصلی و طرح کاخ به ریخت یک سفرهماهی است که صدفی را دربرگرفتهاست. همه فضاهای معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی (مارپیچ) و با نورگیرهای گوناگون و بهشکل دانههای مروارید ساخته شدهاست. در گوشه شمالی کاخ و در محوطه بیرونی دریاچه نیز بهشکل بالههای سفرهماهی طراحی و ساخته شدهاست.
این بنا دربردارنده فضاهای گوناگونی از جمله تالار طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، تالار پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آبنما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاقهای خواب و غیره میباشد. یکی از مهمترین بخشهای این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، بخصوص نمای بیرونی آن که به صورت حلزونی شکل ساخته شدهاست. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزودهاست.معماری این اثر که بخشی از تاریخ معماری مدرن است، با تأثیر از شیوه فرانک لوید رایت از پرآوازهترین معماران آمریکایی است که از سوی یکی از شاگردان ایرانیاش به نام «عامری» شکل گرفتهاست.