فهرست مقالات در نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
۱- ارزیابی طراحی کالبدی روستاهای پیرامون شهری بر اساس معیارهای ایرانی اسلامی (مورد مطالعه: استان کردستان) | دکتر مهدی پورطاهری *، ادریس عبودی، دکتر عبدالرضا رکن الدین افتخاری، دکتر ابوالفضل مشکینی
۲- سرانههای گردشگری: ابزار مدیریت و برنامهریزی توسعه | دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو *، سعید داغستانی
۳- کاربرد رویکرد سلسلهمراتبی جهت اهمیتسنجی عناصر توسعه پایدار شهری در محیطی فازی (مورد مطالعه: شهرستان بوشهر) | دکتر حمید شاه بندر زاده، رضا صداقت *، دکتر مهران شیراوند
۴- بنیانهای نظری حکمروایی خوب در فرایند مدیریت روستایی نوین | دکتر عبدالرضا رحمانی فضلی، دکتر مظفر صادقی، جهانبخش علیپوریان
۵- مدیریت نوین مالی ضرورتی مغفول در پاسخگویی مدیریت شهری (تاملی در چالشهای حقوقی بودجهریزی عملیاتی در نظام حقوقی ایران) | دکتر مهدی رضایی، سید سلمان سامانی *، حسن صیاد
۶- معرفتشناسی آیندهپژوهی در رویکردهای نظری به برنامهریزی شهری، معماری و صنعت ساختمان | دکتر ابوالفضل مقیمی
۷- پارادایم تبیینی «شهر آموزشمحور» تا «شهر پژوهشمحور»؛ از شهر آموزشدهنده تا شهرهای علم و فناوری (تکنوپل) | سارا سلمان زاده
۸- میزانسنجی سطح تعاملات اجتماعی در بافتهای قدیمی باهمستانهای شهری؛ نمونه موردی: محله درب نو گرگان | زهرا نعیمی نظم آباد *، مریم فرج پور، محمدرضا امیر شقاقی
۹- نشانهشناسی و معنایابی مفاهیم عرفانشناختی در معماری و شهرسازی با تلفیق «عرفان اسلامی و رمزگان اِمبرتُو اکُو»؛ موردپژوهی: معماری صفوی مکتب اصفهان | محبوبه روشن *، دکتر مهدی شیبانی
۱۰- تبارشناسی تحلیلی تکنولوژیهای نوین ساخت جهت هویتبخشی به بناهای معماری با رویکرد زمینهگرایی | دکتر محسن فیضی، مریم اسماعیل دخت
مقاله ۱ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
باید گفت که طراحی کالبدی تلاشی برای عینیت بخشی به تفکرات، ارزشها و اندوختههای معنوی جامعه است، تا بتواند دانش و تکنولوژی را در خدمت ساختن محیطی کارآمد، پویا، سازگار، پاسخگو و ماندگار به کار بگیرد. در همین راستا نیز در سالهای اخیر این تلاش ها پر رنگ تر از گذشته آغاز و در کشور ما نیز رسالت مذکور، در دستور کار سازمانها و نهادهای مربوطه قرار گرفته شده است. زیرا طراحی کالبدی بهینه می تواند زمینه توسعه و رفاه پایدار را فراهم نماید. مقاله حاضر وضعیت به کارگیری شاخص های ایرانی اسلامی را در طراحی کالبدی روستاهای پیرامون شهری استان کردستان بررسی می نماید.
مقاله ۲ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
تدوین برنامههای عملیاتی و اجراییشدن راهبردها در بسیاری از موارد به دغدغه مدیران و برنامهریزان تبدیل میشود. استنتاج برنامهها از طرحهای توسعه جامع و تفصیلی بسیار زمانبر است. علاوه بر این زمینههای فعالیت و نوع تاسیسات و تجهیزات گردشگری بسیار زیاد و متنوع است؛ لذا در بسیاری از مراکز و مقاصد گردشگرپذیر برنامهریزان و دست اندرکاران توسعه دست به تدوین شاخص و تعیین معیاری میزنند که از آنها به عنوان سرانههای گردشگری یاد مینمایند. در این مقاله سعی بر آن است تا برخی از مهمترین سرانهای مرتبط با بخش گردشگری تدوین و ارایه گردد.
مقاله ۳ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
بشر امروزی در اثر برهم زدن توازن زندگی، عدمتوجه به فاکتورهای محیطی و بومی، رفتار سلطهجویانه و استفاده ابزاری از طبیعت به بحرانی عظیم گرفتار شده است و خود را در مواجهه با آیندهای مبهم و خطرزا می بیند. این امر سبب شکلگیری تدریجی رویکردی به نام توسعهپایدار شده که هدف اصلی آن، تامین نیازهای اساسی، بهبود سطح زندگی، اداره بهتر اکوسیستمها میباشد. بدون شک بحث از پایداری و توسعه پایدار بدون توجه به شهرها و شهرنشینی بیمعنـی خواهد بود شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار مـی رونـد و در واقـع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. بر این اساس با توجه به پیچیـدگی ذاتـی شهرها و ابعاد مختلف تأثیرگذاری آنها، شناخت عوامل اصلی و کلیدی در جهت دستیابی به پایداری شهری، ضروری به نظر میرسد. بنابراین، شناسایی و اولویت سنجی عوامل موثر بر توسعه پایداری شهری یک مسئله راهبردی بوده و در درازمدت دارای پیامدهای شگرف و با اهمیتی در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، بهداشت و سلامت است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی- توصیفی است که در آن تلاش شده با بهرهگیری از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، اهمیتسنجی از شاخصهای توسعه پایدار بر اساس نظرات خبرگان داشته باشد. تحلیل دادهها نشان میدهد که از میان شاخصهای اصلی، شاخصهای سلامت شهری، سیستم دولتی مطلوب و محیط زیست پایدار به ترتیب دارای بیشترین اهمیت میباشند.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۴ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
حکمروایی روستایی فرایند نوینی است که با دارا بودن اصول، معیارها و شاخصهایی متفاوت از رویکردهای مطرح شده در نظام مدیریت روستایی ماقبل خود باعث توانمندسازی ساکنین نواحی روستایی در زمینههای مختلف می شود. مهمترین اصول، معیارها و شاخصهای حکمروایی خوب روستایی شامل (مشارکت مردمی ساکنین روستایی، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری و احترام به قوانین موجود، شفافیت، کارائی و اثربخشی، عدالت و برابری، اجتماعگرائی (توافق جمعی) می باشند. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی و بنیادی (نظری) و بر مبنای روش اسنادی (کتابخانهای) انجام گرفته است. نتایج حاصل از بررسی های نظری رویکرد حکمروایی خوب روستایی در روند مدیریت توسعه روستایی نشان دهنده این است که این رویکرد با اصول، معیارها و شاخص های ذکر شده می تواند رویکردی مطلوب در ساختار نوین مدیریت روستایی و همچنین نقشی وادارنده در روند توسعه پایدار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، فضایی و مدیریت توسعه روستایی کشور داشته باشد.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۵ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
مفهوم پاسخگویی در طول زمان تکامل یافته است و از حفاظت از داراییها به مدیریت و سپس به پاسخگویی در برابر اقدامات و نتایج به دستآمده تبدیل شده است. از طرفی نیز تحوّلات به وجود آمده در نقش و مأموریت های دولت در اداره امور جامعه، نظام های بودجه ریزی و مدیریت مالی دولتها را نیز متحوّل ساخته است. افزایش «صرفه اقتصادی»، «کارایی» و «اثربخشی» بودجه، نحوه تخصیص منابع از طریق تاکید بر اهداف سنجشپذیر، افزایش پاسخگویی مسوولان امر در قبال اعطای آزادی عمل بیشتر از جمله ویژگی های خاص بودجهریزی عملیاتی نسبت به سایر شیوه های بودجه ریزی می باشند که دولتها را جهت استقرار چنین شیوه ای اقناع نموده است. وجود قانون بودجه ای جامع، تعریف وتصویب اهداف و فعالیتهای دستگاه های اجرایی توسط قانونگذار با لحاظ اصل حاکمیت قانون، اعمال نظام حسابرسی مبتنی بر عملکرد به وسیله مراجع نظارتی، وجود اختیارات لازم برای قوّه مقننه و پاسخگویی دولت از جمله بسترهای حقوقی لازم جهت استقرار بودجهریزی عملیاتی میباشد که با وجود مشکلات ساختاری و قانونی موجود در کشور هیچ یک از عناصر مذکور به طور کامل تأمین نشده اند که در این پژوهش به بررسی اساسی ترین الزامات حقوقی استقرار بودجه ریزی مزبور پرداخته می شود.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۶ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
مشکلات کنونی شهرسازی و معماری، ناشی از عدم شناخت دقیق آینده شهرها و معماری مربوط به آن است. اگر وضعیت امروز جامعه نتیجه آیندهنگری زمان گذشته بوده پس اشکالات عدیدهای در شیوه برنامه ریزی و نحوه شناخت ما از آینده در گذشته برای شهرسازان و معماران آن زمان وجود داشته است. این موضوع نشان می دهد که آینده پژوهی در فرایند برنامه ریزی شهری و معماری جایگاه ویژه ای دارد که ضرورت تدوین چشم اندازهای آینده معماری و شهرسازی را رقم می زند. در این مقاله در رویکردی بنیادی با روش توصیفی و اسنادی به معرفت شناسی آینده پژوهی در آینده شهرها و نظام مطالعات و برنامه ریزی شهری پرداخته شده است که از روش تحلیل منطقی و تحلیل استدلالی بهره برده است. نتایج یافته های تحقیق به نظام جدید برنامه ریزی نوین در شهرسازی و معماری با بهره گیری از روشهای آینده پژوهی اشاره کرده است. فرایند برنامه ریزی سنتی، خطی و متشکل از ۶ مرحله کلی است. در این فرایند محوریت موضوع بر پیش بینی روندهای گذشته در آینده است که هیچگونه تأکیدی بر روندهای ناپیوسته که ممکن است در آینده رخ دهد نمی شود لذا دارای ضعف بسیار عمده ای در خصوص آینده نگری است چون تمام ویژگی های آینده را مورد بررسی قرار نمی دهد. سناریونویسی برای آینده و تشکیل سبد سناریوها مبتنی بر متغیرهای تأثیرگذار در جامعه آینده از دیگر مراحل مهم در رویکرد نو به برنامهریزی است که لازم است تمهیدات لازم و احتیاطی جهت برخورد با هرگونه آینده ممکن در جهان آینده اندیشیده شود.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۷ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
امروزه رشد چشمگیر رویکردهای دانشبنیان به معماری و شهرسازی از یک طرف و نگاه جامع به بسترسازی برای شکلگیری شهرهای آموزشدهنده و تکنوپل ها از سویی دیگر، به ضرورتی اشاره دارد که در راستای آن باید زیرساختها و ابعاد شکلدهنده به شهرهای دانش بنیان مورد توجه فراگیر قرار گیرد. این مقاله در مرحله نظری از روش توصیفی و تحلیلی و در مرحله تحلیلی رویکردی تبیینی داشته است. نتایج این تحقیق به مفاهیم، اصول و شرایط و بسترهای شکلگیری شهرهای آموزش دهنده و شهرهای علم و فناوری (تکنوپلها) اشاره داشته و در پایان راهکارها و پیشنهادات در راستای ارتقاء آنها مورد اشاره قرار میگیرد.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۸
امروزه برخورداری از بیشینه تعاملات اجتماعی و مراودات شهروندی در سطوح برنامهریزی و طراحی شهری از اهمیت فراگیر برخوردار شده است؛ چنانچه این موضوع افزایش «کیفیت زندگی» و «رضایتمندی شهروندی» را بههمراه داشته و در ایجاد شهرهای پاسخده به ساکنان تاثیرگذار خواهد بود. در عین حال در عصر مدرن، تعاملات و ارتباطات اجتماعی به خصوص در جوامع در حال توسعه بسیار کاهش پیدا کرده و به یکی از مشکلات شهرهای جهان سومی تبدیل شده است. از سویی دیگر، شهر گرگان دارای محلههای قدیمی میباشد که تعاملات اجتماعی در آن به خصوص در محلات جدیدتر روز به روز در حال کاهش میباشد. روش تحقیق پژوهش حاضر، «روش پیمایشی» با ابزار گردآوری داده: «پرسشنامه» و «مطالعات میدانی» بوده است که از روش تحقیق تحلیل آماری نیز بهره برده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۹
نشانه شناسی و معنایابی مفاهیم عرفانی در معماری و شهرسازی نشان از کاربرد مفاهیم روحانی در کالبد معماری و شهر است که میتواند از بستر دیدگاه عرفان اسلامی و یا غرب مورد بررسی قرار گیرد؛ همانطور که در دورانِ صفوی، ارتباط و برهمکنش معنادارِ مضامین عرفانشناختی و معنوی با کالبد و ساختار معماری شهری از منظر رویکردی نشانهشناختی با سایر عناصر کالبدی معماری شهری در کل مجموعه شهر، نشان از همپیوندی و پیوستاری قرین؛ و ارتباطی هماهنگ و معنادار با ساختار کالبدی و فضایی معماری ایرانی- اسلامی نشان دارد؛ چنانچه از دیرباز با تکیه بر غنای تحسین برانگیز در فرم و معنای معماری این سرزمین بوده است که ابعاد نشانهشناختی حامل ارزشهای والای معنوی به منصه ظهور رسیده و معماری سنتی ایران خاصه در دوران اسلامی را، علاوه بر رعایت اصول کاربردی و تزیینی، محمل بروز مفاهیمی دینی و اعتقادی قرار داده و در نتیجه، در آثار معماری اسلامی همواره رابطهای تنگاتنگ میان صورت و معنا را ایجاد کرده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۰
هویت و همسویگی طراحی و ساخت معماری با بنیانهای فرهنگی و تاریخی از مهمترین موضوعات در حوزه «تبارشناسی تحلیلی» است که در عصر جهانیشدن و گسترش فناوری نیازمند همخوانی بازخوردها و تعاملات «معماری، هویت و تکنولوژی» میباشد؛ چنانچه، امروزه کاربرد معرفت علمی در طراحی معماری و شهر یکی از ابزارهای شهرسازی مدرن است. پیشرفت سریع تکنولوژی و تاثیر آن بر ساخت و ساز شهرها باعث تغییر در شهرها؛ و جبرگرایی و سادهگرایی تکنولوژیکی به عنوان یک رفتار همیشگی غالب گردیده است. از سویی دیگر، عدم هماهنگی و کاربست تکنولوژی در ساخت با هویت معماری و شهر نیازمند بهره گیری از زمینه گرایی در معماری است که در مقاله حاضر مورد اشاره بوده است.
دریافت کامل مقاله