ائل گُلی | آذربایجان شرقی – تبریز
موقعیت: ائل گُلی در جنوب شرق شهر تبریز و در ۷ کیلومتری مرکزشهر واقع شدهاست.
وجه تسمیه :ائل گلی به معنی تالاب ملی است.
قدمت : دوره آق قویونلو
بازسازی : ۱۳۴۹
ویژگی خاص : تالاب
آدرس : آذربایجان شرقی – تبریز – آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز
عکاس : N.K
نامشناسی
شاه گلی به معنای دریاچه شاه در زبان ترکی آذربایجانی است.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام این دریاچه به ائل گلی به معنای دریاچه مردم تغییر کرد.
به عقیده بهروز خاماچی، کلمه «شاه» در اینجا به معنی شخص شاه نبوده و به معنی «بزرگ و باعظمت» است.
تاریخچه ائل گُلی آذربایجان شرقی – تبریز:
این مکان در زمان آققویونلوها ایجاد شده و در دورهٔ صفویان گسترش یافتهاست ، ائل گلی تا پیش از رویکارآمدن صفویان، بزرگترین منبع ذخیرهٔ آب جهت آبیاری باغهای مناطق شرقی تبریز تا دروازهٔ تهران و تپلیباغ بودهاست. در دوران حکومت صفویان، تمام شن و ماسه و نخالههای موجود در محوطهٔ داخلی دریاچهٔ فعلی خالی شده و دیوارهای سنگی به دور آن کشیده شد.در دوران قاجار در پیرامون استخرائل گلی خیابانهایی جهت عبور و مرور احداث گردید و در جوار این معابر، درختان درخت تبریزی، بید مجنون و گلهای اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزئین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شد.
ائل گلی در دوران پهلوی به شهرداری تبریز واگذار شد تا به یک گردشگاه عمومی تبدیل شود. سید باقر کاظمی (مهذبالدوله) استاندار وقت آذربایجان شرقی، نخستین تعمیرات اساسی را در محوطهٔ این گردشگاه به انجام رسانید، در مرکز استخر ایل گلی، عمارت کلاه فرهنگی هشت ضلعی وجود دارد که امروزه به صورت یک تالار پذیرایی مورد استفاده قرار می گیرد و به کاخ ائل گلی مشهور است. این بنا پیشتر ساختمانی خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ تخریب گشت و با همت شهرداری تبریز و استانداری، جای خود را به یک ساختمان زیبا و مقاوم داد.
دریاچه ائل گُلی آذربایجان شرقی – تبریز:
دریاچه ایل گلی با ۵٫۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰۰۰۰ متر مکعب آب را دارد. یکی از شعبه های رودخانه لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان میگذرد، بهصورت جویباری کوچک از سمت جنوب شرقی دریاچه ائلگلی وارد آن شده و آب آن را تأمین مینماید.تپه نسبتاً بلندی در بخش جنوبی دریاچه ایلگلی قرار گرفته که جنگلکاری شده و آبشارهای مصنوعی متعددی از این تپه به سمت داخل دریاچه سرازیر میشود. همچنین از ضلع جنوبی دریاچه تا مرکز آن و محل کاخ ایلگلی، خیابانی کشیده شده که عمارت کلاه فرنگی را به صورت یک شبهجزیره درآورده است.
این دریاچه در هنگام فصل زمستان با نمایی زیبا آمیختهای از یخ و آب، خود را می نمایاند. در زمان یخ زدن دریاچه ماهیهایی که در این آب زندگی میکنند نمیتوانند به سطح آب برسند و به همین دلیل رشد آنها کند میشود. عمق دریاچه ایلگلی ۱۲ متر بوده و در محوطه آن قایقرانی انجام می شود. همچنین شهربازی (لونا پارک تبریز) و نیز مسافرخانههای متعددی در داخل این گردشگاه وجود دارد.
عمارت ائل گُلی
عمارت کلاه فرهنگی هشت ضلعی موجود در مرکز دریاچه ایل گلی که به کاخ ایل گلی شهرت دارد، امروزه به صورت یک تالار پذیرایی مورد استفاده قرار میگیرد. این بنا پیشتر یک ساختمان یک طبقه خشتی و فرسوده بود. شهرداری تبریز در سال ۱۳۴۶ خورشیدی ساختمان پیشین را تخریب و عمارت دوطبقه جدید و مقاومی در محل آن احداث کرد.کاخ ایل گلی، شاه گلی تبریز در دوران حکومت سلطان یعقوب آققویونلو احداث شده و در دوران سلطنت صفویان گسترش یافته است. قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) نیز این عمارت را تکمیلتر نموده و آن را بهصورت یک گردشگاه سلطنتی برای درباریان قاجار درآورده است.