تأليفاتمجلاتمقالاتنشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی
نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی 28 پاییز و زمستان 1390 بخش 2
فهرست مقالات در نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
۹- سنجش و تحلیل میزان توسعه یافتگی بر اساس رویکرد توسعه همه جانبه روستایی؛ نمونه موردی: دهستان خانمیرزا، شهرستان لردگان | سیروس قنبری، جواد بذرافشان، مهدی جمالی نژاد
۱۰- برنامه ریزی کاربری اراضی شهری جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله با تاکید بر امکان اسکان اضطراری و موقت در ماهدشت | سید عارف موسوی *، حسین رجب صلاحی، ابراهیم جهانگیر، رسول داراب خانی
۱۱- معرفی چارچوبی جهت ارزیابی توان گردشگری ایران در مقیاس منطقه ای | هدی کریمی پور *، زینب یگانه کیا، یدالله کریمی پور
۱۲- تحلیل کیفیت زندگی در بافت فرسوده شهر میاندوآب | محمدتقی رهنمایی، ایوب منوچهری میاندوآب *، امین فرجی ملایی
۱۳- گفتمانی تحلیلی در ماندگاری حسینیه ها به مثابه کنش پذیریِ عملکردیِ فضاهای عمومی شهری در بازتاب باورها و آیین های جمعی | سید مصطفی مختاباد، فرح حبیب، حمیدرضا شعاعی
۱۴- بررسی جایگاه مدیریت عمران شهری در تحقق طراحی شهری مطلوب ؛ نمونه موردی: برنامه های توسعه و عمران در تهران | سید علی صفوی
۱۵- باززندهسازی و افزایش کیفیت زندگی در مراکز شهری با رویکرد BID (نمونه موردی: مرکز شهر ارومیه) | هاله حسین پور، هاشم داداش پور *، مجتبی رفیعیان
۱۶- کاربرد روشهای تصمیمگیری چند معیاره در برنامهریزی شهری و منطقهای با تاکید بر روشهای TOPSIS و SAW | مهدی نوجوان *، علی اصغر محمدی، اسماعیل صالحی
۱۷- سنجش ذهنی قابلیت پیاده مداری و مولّفههای تأثیرگذار بر آن در محلات؛ مطالعه موردی: محله چیذر | راضیه رضا زاده، اسفندیار زبردست، لاله لطیفی اسکویی
۱۸- طراحی الگوی برنامهریزی راهبردی در توسعه فضاهای رهاشده شهری با استفاده از رویکرد تلفیقی فازی و SWOT؛ نمونه موردی: شهر یزد | محمدمهدی عزیزی *، مجتبی آراسته
مقاله ۹ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
سنجش و تحلیل میزان توسعه یافتگی بر اساس رویکرد توسعه همه جانبه روستایی؛ نمونه موردی: دهستان خانمیرزا، شهرستان لردگان | سیروس قنبری، جواد بذرافشان، مهدی جمالی نژاد
توسعه همه جانبه روستایی فرایندی پیچیده و چند سویه است که از کارکردهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و غیره تأثیر پذیرفته است و عملکرد هر یک از این عوامل بسته به اینکه هر سکونتگاه روستایی در چه مرحله ای از توسعه گام برمی دارد، می تواند تأثیرات متفاوتی داشته باشد. در این مقاله سه هدف عمده دنبال می شود: ۱- تعیین جایگاه و مرتبه هر روستا در نظام شبکه سکونتگاهی؛ ۲- تعیین سطح برخورداری هر سکونتگاه از عوامل مختلف توسعه؛ و ۳- شناخت چالشها و عناصر مؤثر بر توسعه روستایی دهستان خانمیرزا. روش بررسی، استفاده از منابع اسنادی و مطالعات میدانی، به کارگیری اسکالوگرام هنکس مولر و نیز نرم افزارهای SPSS،EXCEL و ArcGIS برای تحلیل و تهیه نمودارها و نقشهها می باشد.
مقاله ۱۰ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
برنامه ریزی کاربری اراضی شهری جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله با تاکید بر امکان اسکان اضطراری و موقت در ماهدشت | سید عارف موسوی *، حسین رجب صلاحی، ابراهیم جهانگیر، رسول داراب خانی
در سالهای طولانی از بدو پیدایش شهرنشینی تا زمان حال، علی رغم تمام تغییرات ساختاری، شهر همواره با واقعیت هایی همراه بوده است که به عنوان مخاطرات طبیعی قلمداد می شوند. در این میان زلزله یکی از مهمترین و ویرانگرترین مخاطرات بوده است که از دیرباز بشر در پی یافتن راه حلی برای مقابله با آن بوده است ولی تاکنون موفق به دستیابی به دانش فنی مهار زلزله نگردیده است و در واقع بشر در مقابله با زلزله عاجز مانده است. در این شرایط که دیگر بشر با دانش کنونی خود را قادر به کنترل زلزله نمی بیند، اندیشه یافتن راههایی برای کاهش آسیب ها و خسارت زلزله را در سر پروراند. چگونه می توان آسیب پذیری شهرها در مقابل زلزله را کاهش داد؟
مقاله ۱۱ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
معرفی چارچوبی جهت ارزیابی توان گردشگری ایران در مقیاس منطقه ای | هدی کریمی پور *، زینب یگانه کیا، یدالله کریمی پور
موقعیت جغرافیائی و اقلیمی خاص ایران، تنوع بسیاری بالائی را در آن از نظر زیستمحیطی و فرهنگی ایجاد نموده که این مساله شرایط مساعدی را برای توسعه گردشگری در اکثر مناطق کشور فراهم آورده است. ولی متاسفانه توسعه این صنعت به دلیل عدم برنامهریزی مناسب و فقدان یک چارچوب علمی قوی جهت حمایت از آن، به تحقق نرسیده است. لذا هدف اصلی این تحقیق، معرفی یک چارچوب جامع جهت ارزیابی توان گردشگری نقاط مختلف کشور میباشد. با این هدف، ارائه این چارچوب در دو فاز به انجام رسیده است. فاز اول الگوی معرفی شده، مربوط به درجهبندی شهرستانهای مختلف یک استان برای توسعه گردشگری است.
مقاله ۱۲ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
تحلیل کیفیت زندگی در بافت فرسوده شهر میاندوآب | محمدتقی رهنمایی، ایوب منوچهری میاندوآب *، امین فرجی ملایی
شهر به عنوان عالیترین نمود تمدن بشری، نقش بنیادینی در ایجاد زندگی خوب برای تمام شهروندان را دارد. اما در عین حال تاکید بر ابعاد کمی رشد در بسیاری از کشورها بویژه در کشورهای در حال توسعه منجر به دو قطبی شدن شهرها گردیده است. و از این روی برای حل مشکلات بشر شهرنشین و ارتقاء ابعاد کیفی زندگی او مفهومی تحت عنوان کیفیت زندگی مطرح و مورد تحقیق قرار گرفت. در واقع هدف مقاله تبیین سطوح کیفیت زندگی در بافت فرسوده شهر میاندوآب بر مبنای ۶ شاخص اقتصادی، اجتماعی، مسکونی، دسترسی به تسهیلات و امکانات شهری، دسترسی به حمل و نقل عمومی و کیفیت بهداشت محیط می باشد. روش به کار گرفته در این مقاله توصیفی تحلیلی میباشد. ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانهای و بازدید مقدماتی صورت گرفته و مطالعه میدانی با استفاده از روش پرسشنامهای انجام شده است.
مقاله ۱۳ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
گفتمانی تحلیلی در ماندگاری حسینیه ها به مثابه کنش پذیریِ عملکردیِ فضاهای عمومی شهری در بازتاب باورها و آیین های جمعی | سید مصطفی مختاباد، فرح حبیب، حمیدرضا شعاعی
حسینیه ها از جمله اماکن مذهبی بشمار میروند که بر اساس باورها و عقاید شیعیان از احترام و جایگاه والای برخوردار بوده و هستند. ماندگاری این فضاهای مذهبی و برگزاری مراسم آیینی عاشورا به چه دلیل می توانسته توجیه پذیر باشد؟ در مقاله حاضر با رجوه به نظریات اندیشمندان و صاحبنظرا این حوزه به دلایل ماندگاری فضاهای عمومی شهری بطور اعم و ماندگاری فضاهای حسینیه ها بطور اخص پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر «توصیفی» و «تحلیلی» همراه با روش مطالعات میدانی و فراتحلیل بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در طرح ریزی و طراحی تکایا تقریبا الگوی مشخصی دیده می شود. تکیه ها در فرم سنتی آن؛ فضایی باز و عمومی است که فضای مربعی شکلی در تقاطع دو و یا چند گذر اصلی و فرعی قرار دارد. در اقلیم گرم و خشک تمامی ورودی ها به آن، به صورت گذرهای سرپوشیده است. از نقطه نظر بافت شهری نیز تکایا در داخل بافت مسکونی قرار گرفته اند و ارتباط نزدیکی با باهمستانها و محلات شهری دارند. در انتهای مقاله به بررسی دلایل ماندگاری حسینیه ها بر حسب نوع فعالیت، معنا و کالبد پرداخته شده و نتایجی چند در این رابطه اشاره شده است.
مقاله ۱۴ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
بررسی جایگاه مدیریت عمران شهری در تحقق طراحی شهری مطلوب ؛ نمونه موردی: برنامه های توسعه و عمران در تهران | سید علی صفوی
نظام تصمیم گیری شهری نمیتواند کارگزار ناکارایی توسعه شهر و عنصری منفعل و غیر مسئول در قبال عدم تحقق طراحی مطلوب شهرها باشد. امروزه با گذشت چند دهه از تبیین نقش مؤثر طراحی شهری در بهبود شریط زیستی شهرها و ارائه نظریات متعدد در این زمینه، بیشتر گروهـهای حـرفهای، ســازمانها و اتحادیههای توسعه شهری جهان در این ارتــباط موضعگیری نموده و تــلاش کـردهاند تا جایگاه طراحی شهری را (اگرچه با تعابیر متفاوت) در اسناد حقوقی و الزام آور توسعه شهری تقویت نمایند. این امر متاسفانه بازتاب مؤثری در سازمانهای تخصصی کشورمان نداشته است. از مهمترین جلوه های عدم تحقق پذیری طراحی شهری در کشور می توان به مواردی چون؛ ضعف کیفیت اجرا، زمان طولانی اجرا یا حتی اجرا نشدن طرح ها، ضعف مدیریت تهیه طرحها (نیازسنجی و تعریف پروژه ها، هدایت و نظارت بر پروژه ها و غیره) و در بسیاری از موارد تهیه طرح های موازی و یا متفاوت بودن طرح اجرا شده از طرح (یا طرح های) تهیه شده اشاره کرد. این امر نه تنها موجب اتلاف هزینه های زیاد می شود، بلکه منجر به صرف زمان و منابع تخصصی و آسیب های اجتماعی فراوان نیز می گردد.
مقاله ۱۵ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۲۸
باززندهسازی و افزایش کیفیت زندگی در مراکز شهری با رویکرد BID (نمونه موردی: مرکز شهر ارومیه) | هاله حسین پور، هاشم داداش پور *، مجتبی رفیعیان
مراکز شهری در طول تاریخ کانون توجهات و محل وقایع خاص شهری بوده و به عنوان مهمترین بخش شهر مورد توجه گرفته است که در حال حاضر با افول کارکردی مواجه اند. برای گذار از این وضعیت، نوسازی و بهسازی این مراکز امری ضروری تلقی می شود. در این میان، روش بهبود نواحی کسب وکار (BID) یکی از استراتژیهای موثر و جدید در ادبیات نوین نوسازی است. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی و تبیین میزان انطباق پذیری این روش در مرکز شهر ارومیه و بررسی مولفه های موثر بر افزایش کیفیت زندگی است. روش تحقیق این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات شامل روشهای کتابخانه ای، پرسشنامه و مشاهدات میدانی است. روش نمونه بصورت تصادفی ساده بوده و جامعه هدف ساکنین، اصناف و مراجعین به محدوده انتخاب شده است. حجم نمونه ۲۳۸ نفر بوده و پایایی پرسشنامه باستفاده از آلفای کرونباخ و روایی آن از طریق آزمون بارتلت و شاخص KMO در سطح بالایی مورد تایید قرار گرفت.
مقاله ۱۶
کاربرد روشهای تصمیمگیری چند معیاره در برنامهریزی شهری و منطقهای با تاکید بر روشهای TOPSIS و SAW | مهدی نوجوان *، علی اصغر محمدی، اسماعیل صالحی
تصمیمگیری یکی از مهمترین وظایف مدیریت است. یکی از دلایل موفقیت برخی از افراد و سازمانها اتخاذ تصمیمهای مناسب است. از این رو، ضرورت وجود روشهایی علمی که انسان را در این زمینه یاری کند، کاملاً محسوس است. این امر منجر به توجه محققین در دهههای اخیر به «مدلهای چند معیاره» (MCDM) برای تصمیمگیریهای پیچیده شده است. این روش ها برای تصمیم گیری در شرایطی که معیارهای متضاد، انتخاب بین گزینهها را با مشکل مواجه سازد، مورد استفاده قرار می گیرد و کاربردهای متعددی در علوم مختلف دارد. هدف از این مقاله بررسی کاربرد مشخصی از این روشها در برنامه ریزی شهری و منطقه ای یعنی در انتخاب مکان مناسب اسکان می باشد. برای این منظور ابتدا معیارهای لازم جهت مکان یابی شناسایی شد و سپس با استفاده از نظر متخصصان و خبرگان وزن معیارها بدست آمد.
مقاله ۱۷
سنجش ذهنی قابلیت پیاده مداری و مولّفههای تأثیرگذار بر آن در محلات؛ مطالعه موردی: محله چیذر | راضیه رضا زاده، اسفندیار زبردست، لاله لطیفی اسکویی
افزایش قابلیت پیاده مداری با توجه به منافع محیط زیستی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، ادراک محیطی و ارتقاء ایمنی و امنیتی که دارد، به موضوعی کلیدی در مباحث شهرسازی تبدیل شده است. لذا در این میان درک شاخصهای تأثیرگذار بر قابلیت پیاده مداری شهرها و محلات از اهمیت خاصی برخوردار گشته است. هدف خاص این تحقیق درک مولّفههای تأثیرگذار در پیاده مداری محله از منظر ساکنین است. بدین ترتیب با سنجش تناوب پیاده روی هفتگی و خوشایندی آن به عنوان معیارهای پیاده مداری محله (متغیر وابسته) و ارتباط آنها با ویژگیهای محیطی (متغیر مستقل)، مولّفههای تأثیر گذار بر قابلیت پیاده مداری شناسایی میگردد. استخراج روابط با تکنیک پرسشگری از ۲۰۰ ساکنِ محله چیذر بوده است. تحلیل روابط و مدلسازی توسط آزمونهای همبستگی، تحلیل عاملی و رگرسیون خطی انجام پذیرفته است.
مقاله ۱۸
طراحی الگوی برنامهریزی راهبردی در توسعه فضاهای رهاشده شهری با استفاده از رویکرد تلفیقی فازی و SWOT؛ نمونه موردی: شهر یزد | محمدمهدی عزیزی *، مجتبی آراسته
بافت تاریخی شهر یزد یکی از ارزشمندترین بافتهای تاریخی شناخته شده در ایران و شاید در دنیا است. این بافت که در گذشته محل زندگی اقشار اصیل و متمکن شهر یزد بوده، امروزه تبدیل به محل زندگی اقشار عمدتا کم درآمد و اغلب غیر بومی شده است. این امر، روز به روز، این بافت را به سمت فرسودگی کامل نزدیکتر میکند. یکی از نشانه های فرسودگی این بافت، شکلگیری و رشد روزافزون فضاهای رهاشده است. این فضاها علاوه بر تشویش مناظر بصری بافت تاریخی، به محل مناسبی برای فعالیتهای نامتعارف اجتماعی و سایر مسائل تبدیل شده و در عین حال، به طور غیر مستقیم، توسعه پراکنده و نامنظم را در زمینهای حاشیهای شهر یزد موجب شده است. این تحقیق، ابتدا مسائل ناشی از وجود این فضاها در بافت تاریخی شهر یزد را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و براساس یافته های تحقیق، برنامه راهبردی برای توسعه این فضاها ارائه می کند. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، بر مبنای تلفیق تکنیک SWOT و منطق فازی است. از این طریق، قطعیت عوامل داخلی و خارجی موثر بر سیستم، به صورت نسبی و بازهای تغییر می کند. یافتههای نهایی چهار راهبرد کلان را برای توسعه این فضاها در بافت تاریخی شهر یزد ارائه داده است.