مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۲۷

 

 

 

 

این مقاله در چارچوب میان رشته‌ای، تحت تأثیر مجموعه‌ای از دانش‌های شهرسازی، آینده­پژوهی و اخلاق، با استفاده از روش تحلیل لایه لایه­ای علّت­ها که یک روش مطلوب برای طبقه‌بندی دیدگاه‌ها و ملاحظات مختلف درباره آینده‌ها است، به گونه‌ای نظام یافته است که بتوان ضمن دستیابی به درکی عمیق از لایه­های زیرین مسائل مرتبط با آینده‌های بدیل شهر پایدار (بوم‌شهر، شهر سبز، شهر فشرده، شهر کم‌کربن، شهر سالم، شهر زیست‌پذیر و شهر هوشمند) و عوامل علّی مؤثر بر شکل‌گیری آن‌ها، آینده مرجّح/ مطلوب شهر پایدار از منظر دانش اخلاق زیست­محیطی بازشناسی و تبیین گردد. بدین‌ترتیب پرداختن به مسأله شهر پایدار در این تحقیق از منظر «اخلاق زیست‌محیطی» با تأکید بر اسلام ضرورتی است در راستای فهم درست آینده و بازتاملی پیرامون چشم­انداز آینده‌های شهرهای پایدار برای ادراک این که امروز چه اقداماتی را در حوزه شهرسازی می­توان برای ساختن فردایی بهتر فارغ از ناکجاآباد انجام داد. نتایج به دست آمده نشان می­دهد انسان­هایی که محیط­زیست فعلی و نهایی آنان ذات باری تعالی است، به عمران و آبادی زمین پرداخته و در «شهر طیّب» ساکن خواهند بود.

 

دریافت کامل مقاله

در کشور ما با توجه به ضعف جدی حمل و نقل عمومی انبوه­بر (مترو و اتوبوس)، تاکسی دارای اهمیت و جایگاه ویژه­ای در سیستم حمل و نقل شهری گردیده است تا جائیکه در بعضی شهرهای کوچک و متوسط تا ۸۰ درصد از حمل و نقل درون شهری توسط تاکسی صورت می­گیرد. سهم بالای تاکسی به عنوان یک شیوه حمل و نقل عمومی (شبه عمومی) در حمل و نقل شهری در ایران، فارغ از فرصت­ها و تهدیدهای ناشی از این حقیقت، پرداختن به مسئله کارایی و اثربخشی این وسیله را با توجه به تعداد زیاد ذینفعان (شامل رانندگان تاکسی و شهروندان) در اولویت است. در تحقیق حاضر کارایی و اثربخشی سیستم تاکسیرانی در شیراز از دید رانندگان و شهروندان در چهار حوزه ناوگان، رانندگان، شهروندان و مدیریت تاکسیرانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا شاخص­های موثر بر کارایی و اثربخشی تاکسیرانی از دید هر دو گروه بررسی شده و بر این اساس تعداد ۱۰۰ پرسشنامه توسط شهروندان در مناطق ۹ گانه شیراز و ۱۰۰ پرسشنامه توسط رانندگان تاکسی تکمیل گردیده است که به بررسی سطح رضایت آنها در ابعاد مختلف می­پردازد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می­دهد که از دید شهروندان امکانات درون تاکسی (بخاری، کولر و …)، نحوه محاسبه کرایه، نداشتن پول خرد و برنگرداندن بقیه کرایه توسط راننده، و دسترسی به تاکسی در مواقع خاص نامناسب ارزیابی می­شود.

 

 

امروزه ارتقا کیفیت‌های محیطی یکی از مهم ترین موضوعات مد نظر در طرح‌های توسعه شهری و مهم تر از آن پروژه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهر می‌باشد. در نظر داشتن موضوع کیفیت محیطی برای مداخله در بافت‌های فرسوده سبب می‌شود، رویکردی نسبتا جامع به تمامی ابعاد فرسودگی در این بافت‌ها به دست آید. به همین سبب، پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با بررسی ادبیات موجود پیرامون کیفیت‌های محیطی، عوامل کلیدی موضوع را استخراج کرده و به تحلیل آن‌ها در بافت فرسوده فرحزاد بپردازد. هدف این پژوهش ارائه اصلی ترین راهبرد‌ها جهت ارتقا کیفیت محیطی بافت‌های فرسوده از جمله بافت فرسوده فرحزاد در مسیر نوسازی می‌باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی در بستری از مطالعات کتابخانه ای برای استخراج معیار‌ها بهره گرفته شده است. تحلیل معیار‌های کیفیت محیطی بدست آمده در بافت مورد بررسی، با استفاده از ماتریس SWOT انجام شده و در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌ها با ترکیب SWOT و AHP و با کمک نرم افزار Expert Choice محاسبه شده است.

 

پژوهش حاضر با اتخاذ شاخص‌های سنجش ذهنی به مطالعه‌ی ابعاد کالبدی- محیطی کیفیت زندگی اعم از عملکردی، کالبدی و محتوایی پرداخته و از آنجایی که هدف، مطالعه‌ی کیفیت زندگی در مقیاس منطقه‌ای است، اقدام به بررسی تطبیقی تأثیر ابعاد کالبدی- محیطی در کیفیت زندگی شهرها در دو شهر عجب‌شیر و بناب شده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در آن از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. به منظور رسیدن به هدف این پژوهش از مطالعات اسنادی و میدانی با ابزار پرسشنامه استفاده شده و برای تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری، به ترتیب از روش تعیین حجم نمونه کوکران و نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی و در تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌ها و اطلاعات بدست آمده از مطالعات میدانی، از آزمون‌های Independent-Samples T Test یا همان آزمون t با دو نمونه‌ی مستقل، تحلیل عاملی با استفاده از چرخش واریماکس نرمال و رگرسیون چند متغیره‌ی خطی در محیط نرم افزار SPSS 22.0، استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها وجود تفاوت در ابعاد کالبدی- محیطی کیفیت زندگی را در دو شهر عجب‌شیر با مقدار ۰.۷۱۸ و بناب با مقدار ۰.۷۴۱ را نشان داد و از این نظر شهر بناب در مقایسه با شهر عجب‌شیر سطح بیشتری از کیفیت زندگی را در ابعاد کالبدی- محیطی داراست.

 

 

تاب­آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و عملی در مدیریت بحران است. طی چند دهه گذشته، رشد شتابان شهری و توسعه مناطق فرودست شهری (به ویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن‌ها در برابر بحران­هایی با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب­آور نمودن جوامع شهری به ویژه محلات فرودست و نابسامان دارای اهمیت خاصی است. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی تاب آوری محله‌های مرکز شهر زنجان در چهار بعد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جهت سنجش میزان آسیب­پذیری بخش مرکزی از لحاظ کالبدی از نظر ۱۴ کارشناسان استفاده شده است. نتایج تحلیل گویای آسیب­پذیری بالای کالبد بخش مرکزی شهر زنجان است؛ به طوری که حدود ۶۹ درصد بناها در رده آسیب­پذیری زیاد و ۱۰ درصد در رده آسیب­پذیری خیلی زیاد قرار گرفته اند. همچنین جهت سنجش سایر ابعاد تاب­آوری در بعد مدیریت – نهادی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی از نظر ساکنان این بخش استفاده شده است.