نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸

تبیین نقش کالبدی شهر بر کاهش جرائم، موضوع با اهمیتی است که در قالب نظریه های نوین شهرسازی مورد بحث قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر استخراج راهبرهای نظریه (CPTED) و تعیین سهم و رتبه هر یک از آن ها در پیشگیری از جرایم در مجتمعهای مسکونی شهر رشت می باشد.  پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات در آن، پیمایشی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می­باشد. جامعه آماری تحقیق نیز در مرحله اول ۱۰ تن از متخصصین معماری و در مرحله دوم ۳۹۰ نفر از ساکنین مجتمع­های مسکونی شهر رشت می باشند که سه مجتمع ابریشم، کاکتوس و پردیسان به عنوان نمونه موردی انتخاب شدند. برای انجام تجزیه و تحلیل های آماری نیز از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس و تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که در قسمت قلمرو بندی متغیر «استفاده از موانع واقعی و نمادین» با بار عاملی ۶۳۷/۰، در قسمت افزایش نظارت متغیر «نظارت بر ورودی ساختمان ها با استفاده از نورپردازی» با بار عاملی ۷۷۸/۰، در قسمت کنترل ورودی­ها و دسترسی ها متغیر «اجتناب از طراحی­های جزئی و جلو آمدگی­ها و عقب نشینی­ها» با بار عاملی ۵۷۴/۰ و در قسمت بهبود کیفیت های محیطی نیز متغیر «اختصاص دادن یک فضای تعریف شده مشترک به ساکنین هر یک از بلوکها» با بار عاملی ۵۴۱/۰ بیشترین سهم را در پیشگیری از جرایم در مجتمع های مسکونی به خود اختصاص دادند.

هدف پژوهش حاضر تبیین و طراحی یک الگوی مفهومی اثر بخش نظام جبران خدمت در راستای سیاست های کلی نظام اداری می­باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه‌ای محسوب می‌شود و از نظر روش جمع­آوری داده‌ها، آزمون فرضیه و نتیجه­گیری، روش تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و همبستگی است. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل دو گروه می‌باشد. گروه اول شامل رؤسا و معاونین و خبرگان مدیریت منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران به تعداد ۳۰ نفر می­باشند و گروه دوم شامل کلیه کارکنان رسمی شرکت ملی گاز ایران به تعداد ۱۸۸۰۲  نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۳۷۷ به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. همچنین جهت جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است که پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و روایی آنها نیز با استفاده از دو روش روایی محتوایی و روایی سازه محاسبه و تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌ها و آزمون‌های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی نظیر آزمون ضریب همبستگی، آزمون t تک متغیره، آزمون کولموگراف- اسمیرنوف و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد و نهایتاً براساس تحلیل‌های انجام گرفته مدل بومی و اثر بخش نظام جبران خدمت در راستای سیاستهای کلی نظام اداری برازش و ارائه گردید. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بین نظام جبران خدمت و مؤلفه‌های آن با متغیر وابسته یعنی مدل اثر بخشی نظام جبران خدمت رابطه ‌معنی‌داری وجود داردو همچنین بین سیاست‌های کلی نظام اداری با متغیر وابسته یعنی مدل اثر بخشی نظام جبران خدمت رابطه ‌معنی‌داری وجود دارد.

به منظور آمادگی در برابر تغییرات محیطی، مطالعات آینده­نگاری جایگزین تکنیک­های پیش­بینی و برنامه­ریزی سنتی شده است. برخلاف ­بینی­­ها، فعالیت­های آینده­نگاری و سناریونویسی (به عنوان یکی از مهمترین روش­های آینده­نگاری)، بر عدم­ قطعیت­هایی که تصمیم­گیرندگان توانایی کنترل و یا کاهش آن­ها را ندارند تمرکز می نمایند. برنامه­ ریزیی سناریو، تکنیکی است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت های محیطی، آینده های متفاوتی را ارائه می دهد. سناریوها، آینده­ هایی که امکان وقوع آن­ها محتمل است را در قالب داستان­هایی بیان نموده و روایت­های بدیلی درباره­ موقعیت های مرتبط با آینده ارائه می­دهند. در این پژوهش به تدوین سناریوهای آینده توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شده است. برای این منظور از روش دلفی و نظرخواهی از خبرگان استان، جهت شناسایی نیروهای پیشران توسعه استان و عدم قطعیت­های احتمالی پیش رو استفاده شده است. سپس با استفاده از روش ماتریس تاثیرات متقاطع و بهره­گیری از نرم افزار میک­مک، پیشران­های توسعه استان شناسایی و بر اساس روش پیشنهادی شوارتز، سناریوهای توسعه آتی استان تدوین شده است. نتایج نشان می­دهد که استان کهگیلویه و بویر احمد با دو عدم قطعیت کلیدی ساختار اقتصادی و نظام سکونتگاهی درآینده روبرو است و با لحاظ نمودن منطق سناریوها، استان با چهار سناریو توسعه در آینده مواجه بوده که در ادامه پژوهش به تشریح آنها پرداخته شده است.

سکونتگاه­های غیررسمی از چهره های بارز فقر، نابرابری و محرومیت در شهرها هستند. یکی از راه­حلها برای بهبود شرایط زندگی این سکونتگاهها، بهسازی است. از جدید ترین رویکردها در این زمینه، رویکرد بهسازی شهر- گستر سکونتگاه غیررسمی است. هدف تحقیق حاضر ارائه چارچوبی تحلیلی جهت کاربرد رویکرد مذکور در نظام مدیریت و برنامه­ریزی شهرها است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. برای ارائه چارچوب تحلیلی مناسب، از استنتاج قیاسی استفاده شده است. رویکرد بهسازی شهر-گستر سه پایه کلیدی دارد که شامل خیابان، مشارکت و بعد فضایی می­شود. همچنین، این رویکرد دارای مزایایی چون مقیاس (شهر-گستر)، هم افزایی، جامعیت و پاسخدهی می­باشد. هدف اصلی آن یکپارچه­سازی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و کالبدی سکونتگاه­های غیررسمی در نظام مدیریت و برنامه­ریزی شهری رسمی است. از مهمترین راهبردهای رویکرد مذکور، راهبرد خیابان­محور است. این راهبرد شامل شش حوزه اصلی مدیریت و برنامه ریزی شهری، اقتصاد شهری، زیرساخت­های پایه، امنیت تصرف (زمین و مسکن)، حکمروایی، قانونگذاری و مشارکت، و رویکرد حق­محور است که چارچوب تحلیلی پژوهش حاضر نیز مبتنی بر این پنج حوزه ارائه شده است. در نهایت، مهمترین الزامات قانونی رویکرد مذکور برای بهسازی سکونتگاههای غیررسمی کشور تشریح شده است.