تأليفاتفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانیمجلاتمقالات
فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
فهرست مقالات در فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
۱- تحلیلی بر استفاده از منابع دینی در تحقیقات حوزة شهرسازی اسلامی | بهناز امین زاده گوهرریزی ، کاظم افرادی
۲- ارائة فرایند طرّاحی شهری بهینة پیاده‌راه‌ها از طریق تحلیل تطبیقی تجارب داخلی و بین‌المللی مطالعة موردی: خیابان بروارد امریکا، خیابان جرج استرالیا، خیابان صف و بلوار درختی ایران | علیرضا صادقی ، مسعود دادگر ، علی پور جعفر ،نگین نشاط عفتیان
۳- مطالعۀ چگونگی ارتباط مراسم آیینی عزاداری ایام محرّم و شهر نایین | مهدی سلطانی محمدی ، میترا آزاد ، یوسف یوسفی
۴- بررسی مقایسه ای مساجد عربی- اسلامی با مساجد ایرانی- اسلامی مطالعة موردی: مسجد کبیر خارطوم و مسجد عتیق شیراز | ناهیده گندمی کال ، علی احمدیان کیسمی ، حمید آیتی ، کامبیز مولایی ، محمد رضا بزرگی
۵- تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دورۀ اسلامی مطالعۀ موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی | حسن احمدی ، محسن عسکری ، ناصر براتی
۶- تأثیر شکل کالبدی بلوک های شهری بر خُرداقلیم فضاهای باز شهری در اقلیم گرم و خشک مطالعة موردی: شهر یزد | لعلا جهانشاهلو ، مرجان منتظری ، حمید ماجدی
چکیده مقاله ۱ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
تحلیلی بر استفاده از منابع دینی در تحقیقات حوزة شهرسازی اسلامی | بهناز امین زاده گوهرریزی ، کاظم افرادی
نقش پژوهش‌های حوزة شهرسازی اسلامی، مانند سایر حوزه‌های علمی، در زمینه‌سازی برای تحقّق عملی آن حساس و راهبردی به نظر می‌رسد. با این وجود، بروز سهو و خطای فکری در نحوة برداشت دیدگاه‌های شهرسازی از گزاره‌های معرفت دینی، یکی از چالش‌هایی است که نه تنها می‌تواند عدم تحقق و آرمانی ماندن شهرسازی اسلامی را تشدید کند، بلکه می‌تواند سایر پژوهشگران را به مسیری اشتباه سوق دهد.
چکیده مقاله ۲ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
ارائة فرایند طرّاحی شهری بهینة پیاده‌راه‌ها از طریق تحلیل تطبیقی تجارب داخلی و بین‌المللی مطالعة موردی: خیابان بروارد امریکا، خیابان جرج استرالیا، خیابان صف و بلوار درختی ایران | علیرضا صادقی ، مسعود دادگر ، علی پور جعفر ،نگین نشاط عفتیان
موقعیّت و شرایط هر پروژه پیاده‌راه‌سازی فرایند برنامه‌ریزی و طرّاحی شهری مختص به خود را می‌طلبد، اما وجود تفاوت‌های ساختاری کلان در فرایند پروژه‌هایی که از یک جنس هستند، چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه الگویی بهینه برای فرایند برنامه‌ریزی و طرّاحی شهری پروژه‌های پیاده‌راه‌سازی (شامل گام‌های فرایند و روشهای قابل‌استفاده در هر گام) در کشور است.
چکیده مقاله ۳ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
مطالعۀ چگونگی ارتباط مراسم آیینی عزاداری ایام محرّم و شهر نایین | مهدی سلطانی محمدی ، میترا آزاد ، یوسف یوسفی
برگزاری آیین و رسوم مختلف در هر جامعه‌ای تقویت‌کنندۀ پیوندهای اجتماعی آن جامعه محسوب می‌شود. در این میان در فرهنگ شیعه مراسم عزاداری ایام محرّم دارای اعتبار معنایی با ارزشی است و زمینه‌ساز مجموعه‌ای از آیین‌هایی شده که به مرور عملکردهای اجتماعی متنوعی یافته و جزئی از فرهنگ عامه شده است. در دورۀ قاجار به دلیل نقشی که مذهب و مراسم مذهبی در حیات اجتماعی این دوره پیدا کرد، مکان‌هایی خاص برای برگزاری این مراسم که -مهم‌ترین آنها آیین‌های عاشورایی بود- به وجود آمدند.
چکیده مقاله ۴ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
بررسی مقایسه ای مساجد عربی- اسلامی با مساجد ایرانی- اسلامی مطالعة موردی: مسجد کبیر خارطوم و مسجد عتیق شیراز | ناهیده گندمی کال ، علی احمدیان کیسمی ، حمید آیتی ، کامبیز مولایی ، محمد رضا بزرگی
ابنیه و اماکن مذهبی به‌ویژه مساجد شهرهای اسلامی مانند خارطوم و شیراز، تشابه‌ها و تفاوت‌هایی با همدیگر دارند. بررسی گذشتۀ تاریخی این دو شهر، نشان می‌دهد که در چارچوب مکانی و زمانی (از سدۀ نوزدهم به اين سو)، با توجّه به سلطه استعمار مسجد کبیر از ويژگي‌هاي سنتّي‌اش دچار گسست شده است. در قارۀ آفريقا به‌ویژه در کشور سودان، به همراه تسلط استعمار و امپرياليسم فرانسوی، روسی و انگليسی، دگرگون‌سازی‌های ژرف و مؤثّری در فرهنگ شهرسازی و پيکر بومی ابنیه و اماکن عربی- اسلامی روی داده است.
چکیده مقاله ۵ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۹
تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دورۀ اسلامی مطالعۀ موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی | حسن احمدی ، محسن عسکری ، ناصر براتی
سُنَّتِ حسنۀ دینی وقف و نحوۀ ارتباط آن با شهر، با وجودِ کارکردهای مختلف آن در شهرهای دورۀ اسلامی، تا کنون مورد توجّه جِدّی اندیشه‌مندان داخلی قرار نگرفته است. هدف این پژوهش؛ ارائه یک مدل تبیینی از چرایی، چگونگی شکل‌گیری و عملکردِ وقف در شهر گذشته ایرانی در قرون نخستین و میانی تاریخ ایران تا دورۀ صفویه است. در این پژوهش، دستیابی به یک مدل مفهومی و نظری مطلوب برای تبیین هم‌پیوندی وقف و شهر، شناسایی نیروها، جریان‌ها و الگوهای عُمده اوقاف و نیز کارکردها و ابعادِ متفاوتِ وقف مورد توجه قرار گرفته‌اند.
چکیده مقاله ۶
با توجّه به وجود رابطة متقابل و تنگاتنگ بين ساختمان‌ها و محيط خارجي آنها، عواملی چون ساخت و بافت شهری، شكل، ارتفاع و اندازة بناها، جهت‌گیری خيابان‌ها و ساختمان‌ها، مصالح، سطح فضاهاي باز و پوشش گیاهی اقليم خرد شهری را تحت تأثیر قرار می‌دهند. به عبارتی، هر عنصر انسان‌ساخت شهري در بالا و اطراف خود، اقليم مصنوعي خاصي پديد می‌آورد كه همواره با آن در ارتباط متقابل قرار می‌گيرد. شکل شهر و اجزا و عناصر تشكيل‌دهندة آن علاوه بر این‌که می‌توانند بر كيفيّت فضاهاي شهری اثر بگذارند، كيفيّت هواي شهر را نيز می‌توانند تغيير دهند؛ به نحوی که تمركز يا پراكندگي عناصر آلوده‌كنندة هوا كه از مسائل عمدة شهرهاي امروز دنيا است و به جريان‌هاي جوي و تشكيل جزاير حرارتي در داخل شهر بستگي دارد، نيز به نوبة خود تحت تأثير شكل شهر قرار می‌گيرد.
