نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی 48 پاییز 1396 بخش 1
فهرست مقالات در نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
مقاله ۱ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
تاثیر انعطافپذیری حرفهای کارکنان بر چابکسازی سازمانی با میانجیگری سازگاری کارکنان در مقابله با بحرانهای شهری و منطقهای | فرهاد نژاد ایرانی *، اصغر اصغرزاده
پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر انعطافپذیری حرفهای کارکنان بر چابکسازی سازمانی با میانجیگری نقش سازگاری کارکنان در بیمارستان آذربایجان ارومیه به منظور آمادگی در برابر بحرانهای شهری و منطقهای انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن، شامل کلیه کارکنان بیمارستان آذربایجان در سال ۱۳۹۵ است. حجم نمونه طبق فرمول کوکران ۲۲۶ نفر تعیین و برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه که روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها به تایید متخصصین رسیده و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها، نرم افزارهای آماری Spss23 و Smart PLS بکار گرفته شد و یافتههای پژوهش نشان داد، انعطاف پذیری حرفهای کارکنان با ضریب مسیر ۷۷۲/۰ بر سازگاری کارکنان، سازگاری کارکنان با ضریب مسیر ۴۵۹/۰ بر چابک سازی، انعطافپذیری حرفهای با ضریب مسیر ۳۳۹/۰ بر چابکسازی، و سازگاری کارکنان نیز با ضریب مسیر ۳۵۴/۰ توانست نقش میانجیگری در تاثیر انعطافپذیری حرفهای بر چابکسازی را ایفاء نماید و تحلیل مدل نهایی نشان میدهد که استفاده و بکارگیری انعطافپذیری حرفهای کارکنان عامل اساسی در چابکسازی سازمانی بوده و در صورت بروز بحرانهای شهری و منطقهای بر اساس تهدیدات، میتواند چاره ساز مسئله پژوهش باشد.
مقاله ۲ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
تاثیر نوع شخصیت بر عملکرد کارکنان؛ مطالعه موردی سازمان تامین اجتماعی شعبه ۱۸ تهران | محمدرضا ربیعی مندجین، مرتضی بیاتی
در مورد ابعاد شخصیتی افراد، دانشمندان نظرات گوناگون ا ارائه و تقسیمبندیهای مختلفی کردهاند. از جمله این نظرات میتوان به تحقیق گسترده دو تن از دانشمندان به نامهای جان اتکینسون و دیوید مککله لند اشاره نمود. آنها ضمن مطالعات خود در مورد شخصیت و جنبههای مرتبط با آن، افراد را به سه دسته موفقیتطلب، قدرتطلب و افراد با نیاز به تعلق، تقسیم نمودهاند. هر یک از این سه دسته شخصیت، به شیوه خاصی رفتار کرده، انتظارات خاصی از کارشان داشته، توانایی و مهارتهای رفتاری منحصربفردی داشته و نهایتاً نیازهای متفاوتی نیز دارا هستند. به طور کلی، افراد دارای شخصیتهای متفاوت، رفتار گوناگون، انتظارات، نیازها و انگیزههای مختلفی دارند. از طرف دیگر، سازمانها نیز به رفتار خاصی نیاز دارند. انتظارت، نیازها و انگیزههای خاصی را میتوانند تامین کنند. در نتیجه هر یک از انواع شخصیت با ازمان و مشاغل خاصی سازگاری و سنخیت دارند. این پژوهش در پی آنست که تاثیر شخصیت بر عملکرد کارکنان شعبه ۱۸ سازمان تامین اجتماعی را مشخص نماید و معین کند که با توجه به هر یک از مشاغل سازمان و ماهیت کاری آنها، چه نوع کارکنانی با چه سطح نیازهایی و با چه نوع الگوی شخصیتی از عملکرد بالاتری برخوردار خواهند بود. در نتیجه انجام این مطالعه مشخص خواهد شد که با توجه به هر یک از مشاغل در شعبه ۱۸ سازمان تامین اجتماعی و ماهیت آنها از چه نوع کارکنان سازمان و با چه نیازها یا الگوی شخصیتی میتوان استفاده نمود تا عملکرد بالاتری برای سازمان و کارکنان سازمان فراهم گردد و چگونه میتوان مشاغل سازمان را طراحی نمود تا کارکنان عملکرد بهتری داشته باشند؟
مقاله ۳ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
ارتباط جامعه، منافع و چهارچوب آن با حقوق شهروندی | شهرام باسیتی *، ام لیلی لشکری
شهرنشینی پدیدهای است که از سده پیش مخصوصاً از دهههای پیش نقش تعیین کننده ای در سطح جامعه دارد. شهرنشینی با مناسبات و نظام خاصی ارتباط مستقیم دارد. برخی از این مناسبات، زاییده پدیده شهرنشینی و مهاجرت مردم به سوی شهرها و یا کلانشهرها هست. ساکنان شهر که شهروند خوانده می شوند واجد و یا طالب نوعی حقوق هستند که زندگی شهری را برای تسهیل کند. طبقه حاکمیت، (شهرداری) ضامن اجرا و تأمین این حقوق هستند. شهروندان نیز در قبال دولت و شهرداری ها مسئول هستند و برای تثبیت نظام شهرنشینی باید در تمام مناسبات اجتماعی مشارکت کنند و نوع مشارکت خود را بدانند. علاوه بر این، مردم از حقوق شهروندی خود باید اطلاع داشته باشند. تعهدات، حقوق شهروندی عواملی را که باعث تحقق حقوق شهروندی و اجرای عدالت در میان شهروندان می شود، بازشناسند. در این مقاله که به شکل پاسخنامه و روش پژوهش مصاحبه سامان یافته مبتنی بر پرسشنامه، از روش پیمایشی استفاده شده، سعی بر این بوده است که به برخی سؤالات درباره ارتباط جامعه، منافع و چهارچوب آن با حقوق شهروندی پاسخ داده شود.
مقاله ۴ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
پدیدارشناسی مفهوم مسکن با تاکید بر آرای هایدگر و نوربرگ شولتز | مهدی عامری *، حمیده زالی، عبدالرضا ادهمی
خانه «حریم فرهنگی» است که ما را از دیگری جدا میکند و در عین حال زندگی و همزیستی ما با دیگران را ممکن میسازد. مفهوم حریم و فردیت، مفاهیم فرهنگی هستند که از فرهنگی به فرهنگ دیگر تفاوت میکند. در جوامعی که فردگرایی در آن رشدیافتهتر است و ارزشهای فردگرایانه در آن غلبه دارد، مقوله حریم خصوصی هم در معنای مکانی و هم در معنای اجتماعی آن یکی از مفاهیم کلیدی حیات اجتماعی است. از سویی دیگر، پدیدارشناسی مفهوم مسکن از آن جهت که میتواند نقشی بنیادین در فرایند طراحی معماری و شهر داشته باشد و زمینههای اندیشه انضمامی طراح شهر یا معمار را تحتتاثیر قرار دهد، دارای اهمیت اساسی است. در این مقاله نیز این موضوع مورد توجه بوده؛ چنانچه با روش «توصیفی- تحلیلی» و روش «استدلال منطقی» با ابزار گرداوری داده: مطالعات کتابخانهای و سانادی به موضوع فوق الذکر پرداخته شده است. در پایان نیز آرای مارتین هایدگر و کریستین نوربرگ شولتز به اختصار در ماهیت و مفهوم مسکن مورد تبیین واقع شده است.
مقاله ۵ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
بازشناسی مولفههای تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری | سارا سوهانگیر *، محمدرضا نصیرسلامی
این مقاله نوشتاری پیرامون شناسایی برخی از مهمترین مولفههای تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری است. یکی از بسترهای پژوهشی که امروزه در حوزه نظری معماریِ معاصر مطرح است، بحث فضای معماری و نحوه ادراک آن است. که در این میان صاحبنظرانی مانند پیتر زومتور، یوهانی پالاسما، رودولف آرنهایم، والتر بنیامین، مارک اوژه و غیره نظریاتی را در مورد چگونگی ادراک فضای معماری مطرح کردهاند ولیکن خودِ معماران همواره بر این باورند که ابزاری که برای نمایاندن فضای ساختهشده در اختیار دارند برای چنین امری کامل و کافی نیست یعنی همواره مولفههایی در زمینه ادراک حسی فضای معماری وجود دارد که معماران قادر به انتقال آنها از راه ابزار موجود نیستند چرا که این مولفهها شامل مولفههای شناخته شده پیشین نیستند. مولفههایی که چهبسا اهمیتی همپایه با سایر مولفههای ظاهری همیشگی داشته باشند و نوعِ حضور هر یک از آنها تغییرات قابلتوجهی را در نحوه ادراک انسان از فضا ایجاد کند. این پژوهش با تکیه بر روش پژوهش کیفی و تحلیلی با زمینهای مبتنی بر بررسی چگونگی ادراک فضا از دیدگاه علوم مختلف آغاز شده و بهتدریج وارد حوزه شناخت بیشتر از مقوله ادراک حسی و مفاهیم مرتبط با آن میشود.
مقاله ۶ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
بررسی ارزیابی توسعه روستایی با استفاده از PCA و تحلیل تاکسونومی عددی (موردی دهستان انزل شمالی و جنوبی ارومیه) | امامعلی عاشری
توسعه روستایی فرایند پیچیده ای در راستای بهبود افزایش استاندارد زندگی مردم در روستاست. شناسایی امکانات روستایی در بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیربنایی مناطق روستایی اولین گام در برنامه ریزی پایداری و توسعه روستایی است. با توجه به وابستگی زیاد ارومیه به اقتصاد روستایی، لزوم توجه به توسعه پایدار روستایی اهمیت مضاعفی دارد. هدف از این مطالعه، بررسی طبقات و میزان برخورداری روستاهای دهستان انزل جهت ارائه راهکارهای علمی و اجرایی در بخش توسعه روستایی است. روش انجام این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای است. بدین منظور، در ابتدا داده های شاخصهای مختلف برخورداری از سالنامه آماری استخراج شدند. سپس، ماتریسی از دادهها با ابعاد ۴۰ روستا و ۳۱ ستون (متغیر) تنظیم شد. با استفاده از دو تکنیک آماری تحلیل مولفههای مبنا (PCA) و آنالیز تاکسونومی عددی گروه بندی و سطح برخورداری روستاها ارزیابی شد. بانک اطلاعات و پردازش داده ها در نرم افزارهای Excel، SPSS و Idrisi انجام شد. براساس نتایج PCA، تعداد ۳۶ روستای کم برخوردار در یک گروه واقع شدند.
مقاله ۷ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
بازشناخت نقش ادراک ذهنی در تعریف ساختار شهر | ندا غربا *، منوچهر طبیبیان
شهرساز به عنوان کسی که با جسم شهر سر و کار دارد، باید متوجه ناظر و عوامل خارجی که بر او اثر میگذارد و تصاویری از محیط که در ذهن او میسازد، باشد. جریان دریافت تصاویر از محیطهای مختلف توسط افراد با شرایط مختلف، گاه آسان و زمانی مشکل است؛ اما در تصاویر ذهنی افراد مختلف شباهتهای بسیاری مشاهده میشود، این تصاویر مشابه مشترک در واقع حاصل توافق شمار بسیاری از مردم بر اهمیت تصویر خاص است. همین تصویر ذهنی مشترک است که توجه شهرساز را به خود میخواند زیرا محیطی که شهرساز به وجود میآورد مورد استفاده بسیاری از مردم است. بر این اساس برای دستیابی به ساختارشهرنیز لازم است تصویر ذهنی مشترک مردم مورد توجه قرار گرفته و با استخراج عناصری که در تصویر ذهنی مشترک مردم اهمیت یافتهاند، عناصر و روابط ساختار فضایی شهر را تشخیص داد. طراح برای ارتقاء کیفیت ساختار شهر، میتواند بر عینیتی که این تصویر ذهنی را ایجاد میکند، تأثیر بگذارد در واقع طراح به گفته گوردن کالن به وسیله دستکاری ماهرانه در ساختار شهر میتواند مراحل شکلگیری تصویر ذهنی (ادراک، شناسایی) را تقویت و باعث ایجاد حس مکان شود.دراین پژوهش سعی شده است با استفاده از تصویر ذهنی مردم کرمان به بازشناسی مجدد ساختار بافت تاریخی شهر کرمان پرداخت و با استفاده از ادراکات ذهنی ساکنان آن سعی درشکل گیری تصویرذهنی روشنی از ساختار شهر و ارتقاءکیفیت ساختار وتقویت حس مکان نمود.
مقاله ۸ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
الگوی بازدارندگی جرایم شهری مبتنی بر اصول شهرسازانه با حذف فضاهای بیدفاع شهری | عباس بخشنده نصرت، جمالالدین دریاباری، پدرام اخوان گوران
افزایش جرایم و بزهکاری، امنیت جامعه را کاهش داده و موجب ناپایداری توسعه میشود. میزان بزهکاری در شهرهای بزرگ و بویژه در کلانشهرهای دنیا، نسبت به سایر شهرها و نقاط روستایی بسیار بیشتر است. در کشور ایران مطابق آمارهای رسمی، بالاترین نرخ این بزه، در شهر تهران وجود دارد و به تبع آن، بیشترین سرمایههای مادی و غیرمادی و اقدامات کاهشی برای حل این مسأله اختصاص مییابد. اما نتایج، همیشه مطابق پیشبینی و خواسته مدیران شهری، مسئولان انتظامی و قضایی نیست. دستاوردهای پژوهشی از یکسو و تجارب عملی از جانب دیگر نشانگر آنست که اقدامات پلیسی و امنیتی کردن فضای جامعه به منظور کاهش بزهکاری، نه امری است ممکن و نه راهی است درست. همچنان که نقص راهکارهایی چون بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگسازی، در اینست که طولانی و دیربازده هستند. از این رو پژوهش حاضر در نظر دارد به این پرسش پاسخ دهد که «الگوی مناسب فضای شهری که سازگار با حذف فضاهای بیدفاع و کاهش جرایم و خشونت در فضای شهر تهران باشد کدامست؟» با این هدف که نقش و جایگاه شهرسازی در کاهش جرایم را روشن سازد. پژوهش حاضر، با شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده است. ابتدا با استفاده از نرم افزار ArcGIS کانونهای بزهکاری مشخ شده و سپس انطباق کانون های بزه با وضعیت شهرسازی مورد تحلیل قرار گرفت
مقاله ۹ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
آسیب شناسی مشارکت شهروندان در احساس و ادراک مسائل عمومی در جوامع شهری | حمیده عباسی، کرم الله دانشفرد *، مهربان هادی پیکانی
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ و ﻋﻈﻴﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎیه ﻫﺮﺟﺎمعه ای ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ آن جامعه است. مشارکت یکی از ارکان نظام های مردم سالارانه و دموکراتیک محسوب می شود که باعث اﻓﺰاﻳﺶ درک و آﮔﺎﻫﻲ ﺷﻬﺮوﻧﺪان از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ شده، و به اثربخشی سیاست ها و برنامه های بخش عمومی منجر می شود. مشارکت شهروندان میتواند در تامین منابع اقتصادی، کاهش هزینه خدمات، افزایش انسجام اجتماعی، کاهش آسیبها و تنشهای ناشی از زندگی و رضایت شهروندان موثر باشد. هدف اصلی این پژوهش اسیب شناسی مشارکت شهروندان در احساس و ادراک مسائل عمومی به منظور ارائه راهکارهایی مناسب جهت مشارکت شهروندان می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ۶۹ سؤالی است که بر اساس مبانی نظری تحقیق، تنظیم و روایی پرسشنامه از طریق ارائه نظر خبرگان تائید و ضریب آلفای کرونباخ آن برای جامعه خبرگان ۸۲۳/۰ و برای جامعه مردم عادی ۸۳۴/۰ محاسبه گردیده که بیان گر پایایی و همسانی مؤلفه های درونی پرسشنامه می باشد. جهت تعیین حجم نمونه در جامعه آماری تحقیق که مراجعین به مجلس شورای اسلامی ایران بودند، از روش نمونه گیری تصادفی بر اساس جدول مورگان تعداد نمونه ۳۸۴ نفر مشخص شد و در جامعه آماری خبرگان (نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران) از نمونه گیری غیر تصادفی تعداد نمونه ۲۹۰ نفر مشخص گردید. با توجه به وجود دو جامعه متفاوت برای بررسی مقایسه نظرات دو گروه در وضعیت موجود (جامعه) و وضعیت مطلوب (خبرگان) از آزمون تی مستقل و همچنین اهمیت عملکرد استفاده گردید.
مقاله ۱۰ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۸ (ضمیمه)
شهر – اینستاگرام: رسانه جدید و درک اجتماعی از فضاهای عمومی | نغمه همتیان
امروزه با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات از یکطرف و مقولاتی مانند جهانی شدن، تعاملات فرهنگی، گفتگوی تمدنها، رویکردهای بینامتنی فرهنگی و شبکههای ارتباطاتی جمعی و رسانهها، پدیدههای فرهنگی منتزج و دارای التقاط با زندگی شهروندان در شهرها خاصه مناطق کلانشهری دیده میشود. خالی از اینکه گسترش این شبکه های ارتباطی چه اثرات و تبعاتی در ساختار فرهنگی شهروندی از منظر بنیانهای جامعهشناختی دارد، سوال این است که ارتباط بین رسانههای جدید با تاکید بیشتر اینستاگرام با ابعاد اجتماعی فضا چه بوده است و شهر و ادراک شهروندی از مفهوم فضاهای عمومی شهری چگونه و بر اساس کدامین معیارهای سنخیتشناختی در چارچوب فضاهای مجازی خود را به اصطلاح «لیوتاری»، وانمود یا فرانمود کردهاند؟ در این پژوهش که از روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» و روش «استدلال منطقی» بهره برده است به موضوع فوق الذکر اشاره شده است. ابزار گردآوری داده منطبق بر مطالعات کتابخانهای و اسنادی و وارسی «تحلیل محتوایی» شبکههای اجتماعی مجازی بوده است. در پایان نیز ضمن تبیین مفهومی «شهر- اینستاگرام»، واژگان جدیدی به حوزه «اتیمولوژی جامعه شناسی شهری» معرفی شده و مبانی «بروز و ابراز» یا «ادراک و فهم» رسانههای نوین و بازخوانی درک اجتماعی از فضا به تفصیل مورد اشاره قرار گرفته است.